انگل دمودکس Demodex چیست؟ ( علائم + درمان)

انگل دمودکس چیست ؟ انگل دمودکس نوعی انگل است که بر روی پوست انسان زندگی می‌کند و در اکثر مواقع خطری برای انسان ایجاد نمی‌کند. با این وجود، گاهی اوقات دمودکس باعث بروز علائمی ناخواسته یا مشکلات پوستی می‌شود.

نوع دیگری از انگل دمودکس وجود دارد که در اطراف فولیکول موها زندگی می‌کند و از هورمون و سلول‌های مرده موجود در آن محل تغذیه می‌کند. این انگل می‌تواند بر روی صورت، پلک و مژه‌ها زندگی کند.

demodex چیست ؟ انگل Demodex یک مهمان ناخوانده میکروسکوپی است که با چشم غیر مسلح، قابل دیدن نیست. به همین خاطر، بسیاری از بیماران از وجود این انگل بر روی بدن خود بی‌خبر هستند. در ادامه مطالب به بررسی انگل دموکس می‌پردازیم و راه‌های تشخیص و درمان آن را به شما ارائه می‌کنیم.

 دمودکس پوستی چیست ؟

شاید بپرسید که دمودکس پوستی چیست ؟ براساس مطالب منتشر شده در مجله healthline کنه دمودکس به دو دسته زیر تقسیم می‌شود:

• Demodex folliculorum .
• Demodex brevis.

1. folliculorum نوعی انگل است که در اطراف فولیکول‌های مو زندگی می‌کند. در صورتی که D. brevis  بیشتر در نواحی صورت یافت می‌شود و بیشتر در اطراف چشم‌ها و درون مژه‌ها شیوع می‌یابد.

شاید وجود دمودکس پوستی کمی ناخوشایند به نظر برسد؛ اما باید بگوییم که وجود مقادیر کمی از این انگل امری طبیعی به نظر می‌رسد و تنها در صورت شدت یافتن بیماری‌های پوستی، مشکل‌ساز می‌شود.

بیش از یک قرن است که دانشمندان و پزشکان در حال تحقیق و بررسی انگل دمودکس هستند. اما تا چند سال پیش اطلاعات کامل و دقیقی از آن در دست نداشتند. به همین خاطر است که اطلاعات اولیه مرتبط با Demodex تا چندین سال پیش در اختیار عموم مردم قرار نمی‌گرفت.

امروزه دانشمندان متوجه شده‌اند که این انگل بیش از 20هزار سال است که مهمان ناخوانده انسان‌ها است و به راحتی در اماکن عمومی شیوع پیدا می‌کند.

طول انگل Demodex پوستی حدود 0.15 الی 0.2 میلی متر است و با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نخواهد بود. سرعت حرکت این انگل 8 الی 16 میلی متر در ساعت است و بیشتر در طول شب اتفاق میفتد؛ زیرا، نور شدید مانع از حرکت انگل می‌شود.

 علائم وجود دمودکس چیست ؟

براساس وب‌سایت dermnetnz در صورت گسترش آلودگی احتمال مشاهده علائم وجود دمودکس عبارت است از:

• افزایش زبری پوست؛
• خارش پوست؛
• احساس سوزش در پوست؛
• قرمزی، التهاب و اگزما در سطح پوست؛
• تحریک چشم؛
• پوسته پوسته شدن پوست؛
• ریزش مو؛
• بروز چین و چروک؛
• خشکی شدید پوست؛
• تغییر رنگ پوست؛
• کک و مک؛
• جوش‌های سرسیاه.

 البته ممکن است که در برخی موارد وجود انگل دمودکس پوستی بدون علائم باشد. این کنه بیشتر در بزرگسالان مسن و کسانی که دچار بیماری‌های نقص ایمنی هستند، مشاهده می‌شود.

 طول عمر و چرخه زندگی انگل دمودكس :

چرخه حیات این انگل 5مرحله‌ای است. انگل دمودكس عمدتا در شب‌ها فعالیت بیشتری دارند و جفتگیری می‌کنند. این نوع از کنه‌ها بعد از 12 ساعت درون غدد سباسه یا فولیکول‌های مو تخم‌گذاری می‌کنند. در هر  مرحله از فرآیند تخم‌گذاری بیش از 50 تخم در سطح پوست قرار می‌گیرد.

بعد از گذشت چند روز تخم‌ها تبدیل به لارو شده و بعد از یک هفته به بلوغ می‌رسند و وارد چرخه تولید مثل می‌شوند. به طور کلی، طول عمر انگل Demodex حدود 25 الی 95 روز است.

 چه عواملی باعث ایجاد انگل دمودکس می شوند؟

به طور طبیعی دمودکس در پوست انسان ایجاد می‌شود و می‌تواند در اثر تماس اشخاص با یکدیگر، شیوع پیدا کند. براساس گزارش بنیاد ملی روزاسه، بیماران مبتلا به روزاسه تا 18 برابر بیشتر در معرض انگل دمودکس قرار دارند. همچنین، مطالب سایت پزشکی webmd حاکی از آن است که تحقیقات جدید اثبات کرده است که یک رابطه قطعی میان انگل دمودکس و بیماری روزاسه وجود دارد.

اگرچه انگل دمودکس یک امر غیر طبیعی نیست، اما عوامل زیر باعث تشدید و گسترش آلودگی در اثر کنه Demodex  می‌شود:

• سیستم ایمنی ضعیف؛
• درماتیت؛
• آلوپسی؛
• عفونت‌های پوستی؛
• التهاب پوستی؛
• روزاسه.

برای تشخیص انگل  Demodex لازم است که به پزشک مراجعه نمایید تا پزشک مربوطه با نمونه‌برداری از پوست و بررسی آن در زیر میکروسکوپ، وجود یا عدم وجود انگل Demodex را تعیین نماید.

 عوارض تجمع انگل دمودکس :

تعداد کمی از انگل دمودکس می‌تواند برای فرد بی‌ضرر و مفید باشد؛ زیرا، کنه Demodex از پوست مرده انسان تغدیه می‌کند و باعث از بین رفتن آن می‌شود.

در اکثر مواقع فرد متوجه نمی‌شود که موجوداتی میکروسکوپی در سطح پوستش در حال زندگی و تولید مثل هستند. تا زمانی که جمعیت آن‌ها زیاد شده و از کنترل خارج می‌شوند و مشکلاتی پوستی برای فرد به وجود می‌آورند.

گاهی اوقات فرد از روی ناآگاهی باعث نفوذ انگل‌ها به داخل پوست و ایجاد التهاب در قسمت‌های محتلف می‌شود. همچنین، افراد بین 20 الی 30 سال بیشتر در معرض یک نوع عفونت ناشی از تجمع بیش از حد انگل Demodex قرار دارند که علائم این بیماری شامل موارد زیر می‌شود.

• قرمزی همراه با احساس خارش در سطح پوست؛
• ایجاد حساسیت در سطح پوست؛
• از دیگر عوارض دمودکس پوستی ، شیوع آکنه و شدیدتر شدن بیماری روزاسه و درماتیت است.

نحوه درمان دمودکس چگونه است ؟

در بیشتر موارد انگل دمودکس را می‌توان در خانه درمان کرد. البته راه‌های خانگی درمان دمودکس در صورتی موثر است که همراه با علائم و نشانه‌های شدید و ناراحت کننده‌ای نباشد. در این بخش راهکارهای خانگی و پزشکی درمان کنه Demodex را بررسی خواهیم کرد:

 ֎ درمان خانگی:

یکی از راه‌های درمان و به حداقل رساندن آثار منفی انگل دمودکس و پیشگیری از بروز عوارض آن بر روی پوست، مراقبت‌های فردی است که شامل موارد زیر می‌شود:

• استحمام روزانه با منظور کاهش ترشحات چربی؛ زیرا، انگل دمودکس از چربی تغذیه می‌کند.
• شستشوی مو و مژه‌ها با استفاده از یک شامپوی ملایم؛
• استفاده از پاک‌کننده‌های غیر صابونی برای شستشوی صورت؛
• از بین بردن سلول‌های مرده با لایه برداری صورت دو بار در هفته؛
• استحمام بعد از فعالیت‌های طولانی و تعرق زیاد؛
• پرهیز از مصرف کرم‌ها و ضدآفتاب‌های چرب و روغنی.

 ֎ درمان پزشکی:

در صورتی که درمان‌های خانگی علائم انگل Demodex را کاهش ندهد، ممکن است که نیاز به دارو و درمان‌های پزشکی باشد. در صورت تشدید آثار منفی بیماری، پزشک داروهای خوراکی برای بیمار تجویز می‌کند. طول درمان دمودکس بسته به شدت و علائم دمودکس متفاوت است و بین 3 الی 4 ماه زمان می‌برد.

همچنین، مدیریت بیماری در افرادی که مبتلا به آکنه و روزاسه هستند، از اهمیت بسزایی برخوردار است. امروزه از انواع روش‌های شیمیایی برای درمان انگل دمودکس استفاده می‌شود که برخی از آن‌ها نتیجه مطلوبی به دنبال ندارند. این روش‌ها زمانی تجویز می‌شود که تعداد زیادی انگل بر روی پوست فرد وجود داشته باشد.

احتمال دارد که  پزشک مربوطه از مواد زیر برای درمان آثار منفی دمودکس استفاده ‌کند:

• کرم بنزیل بنزیل
• کرم‌های حاوی اسید سالیسیلیک
• مواد حاوی گوگرد
• مترونیدازول
• کروتامیتون
• پرمترین

نکته پایانی:

نحوه درمان و از بین بردن آثار انگل دمودکس به میزان علائم دمودکس و درگیری پوست بستگی دارد. افرادی که دارای بیماری‌های التهابی و زمینه‌ای هستند، ممکن است که علائم دمودکس شدیدتر ظاهر شود و فرد را بیشتر درگیر نماید.

به طور کلی، بهترین درمان و راهکار انگل دمودكس ، پیشگیری از تجمع بیش از حد انگل در پوست و فولیکول مو است. بنابراین، با رعایت بهداشت فردی از گسترش آلودگی پیشگیری نمایید.

در این مقاله از سری مقالات بلاگ رسمی دکتر احمدعلی رجب پور به بررسی انگل دمودکس پرداختیم و فهمیدیم که دمودکس چیست و عوارض و علائمی دارد و همچنین درمان دمودکس را نیز بیان نمودیم. در صورت داشتن هر گونه سوال می‌توانید از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول